วันพุธที่ 28 พฤษภาคม 2568 มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดพิธีส่งมอบนวัตกรรมเครื่องกรองฝุ่น PM 2.5 สำหรับกลุ่มเปราะบาง สอนทำเครื่องกรองฝุ่นด้วยตนเอง (DIY) สำหรับครัวเรือน และตรวจสมรรถภาพปอดชุมชนในโครงการเชื่อมความสัมพันธ์เครือข่ายรอบรั้ว มข. (กิจกรรมที่ 2 มข. ส่งเสริมชุมชนน่าอยู่) นำโดย อาจารย์ณัฐสมล ธนกุลรังสฤษดิ์ รองอธิการบดีฝ่ายกฎหมายและสื่อสารองค์กร และ ศ.ดร.วนิดา แก่นอากาศ รองคณบดีฝ่ายวิจัย นวัตกรรม คณะวิศวกรรมศาสตร์ พร้อมด้วยทีมวิจัยคณะวิศวกรรมศาสตร์ ผู้บริหารและบุคลากรคณะเภสัชศาสตร์ ประธานชุมชนเทศบาลนครขอนแก่น ผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาลบ้านหนองใหญ่ และชาวชุมชนในเขตเทศบาลขอนแก่นกว่า 100 คนเข้าร่วมพิธี ณ โรงเรียนเทศบาลบ้านหนองใหญ่
อาจารย์ณัฐสมล ธนกุลรังสฤษดิ์ รองอธิการบดีฝ่ายกฎหมายและสื่อสารองค์กร กล่าวว่า จากข้อมูลของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ระบุว่าในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยเผชิญภาวะการเสียชีวิตที่สูงผิดปกติ โดยในปี 2565-2566 พบว่าคนไทยจำนวนมากเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดในสมอง ปอดอักเสบ และโรคหัวใจ ซึ่งโรคเหล่านี้ล้วนมีความเชื่อมโยงกับการได้รับฝุ่น PM 2.5 ที่มีค่าสูงเกินมาตรฐานในหลายช่วงของปี โดยเฉพาะในจังหวัดขอนแก่น อีกทั้งมหาวิทยาลัยขอนแก่นยังได้ลงพื้นที่สำรวจความต้องการของชุมชนเกี่ยวกับปัญหาด้านสุขภาพจนเกิดเป็นกิจกรรมส่งมอบนวัตกรรมเครื่องกรองฝุ่น PM 2.5 สำหรับกลุ่มเปราะบางฯ ขึ้น
“มหาวิทยาลัยขอนแก่นตระหนักดีว่า ปัญหาฝุ่น PM 2.5 คือภัยเงียบที่กระทบต่อสุขภาพโดยตรง และหวังเป็นอย่างยิ่งว่ากิจกรรมในวันนี้จะเป็นแรงบันดาลใจให้ชุมชนได้นำความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดและประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพของตนเองและคนในครอบครัว ทั้งในด้านการป้องกันฝุ่นพิษ การสร้างนวัตกรรมด้วยตนเอง และการส่งเสริมสุขภาวะที่ดีในระยะยาว ซึ่งสะท้อนบทบาทของมหาวิทยาลัยในการเป็นแหล่งความรู้นวัตกรรมที่ตอบโจทย์ชุมชนอย่างแท้จริง”
ด้าน ศ.ดร.วนิดา แก่นอากาศ รองคณบดีฝ่ายวิจัย นวัตกรรม และการต่างประเทศ คณะวิศวกรรมศาสตร์ เปิดเผยว่า หลังจากได้รับโจทย์สำคัญมา ทางนักวิจัยนำทีมโดย ผศ.ภาณุพงษ์ วันจันทึก ผู้อำนวยการศูนย์นวัตกรรมและบริการวิศวกรรม คณะวิศวกรรมศาสตร์ และทีม ได้แก่ นายธีรพงษ์ บุญพา, นายครรชิต จันทร์โท, นายภาณุวัตน์ ลาดลงเมือง, นายภควัต ศรีจารุเดช และนายจักร์พล ศรีกลชาญ ได้ร่วมกันพัฒนาเครื่องฟอกอากาศที่ใช้งานได้ง่าย มีประสิทธิภาพ และต้นทุนไม่สูงมาก เพื่อนำทั้งเครื่องกรองฝุ่น DIY และองค์ความรู้ไปถ่ายทอดสู่ชุมชนเพื่อให้ประชาชนนำไปประดิษฐ์ได้ด้วยตัวเอง
“สำหรับเครื่องกรองฝุ่น PM 2.5 ขนาด 6 นิ้วแบบพกพา มีคุณสมบัติกรองฝุ่น PM 2.5 กลิ่นบุหรี่ กลิ่นไม่พึงประสงค์ กรองเชื้อโรค-แบคทีเรีย และกำจัดควัน โดยจุดเด่นอยู่ที่ราคาถูก จากปกติราคาอยู่ที่หลักหมื่น แต่ต้นทุนนวัตกรรมนี้อยู่ที่หลักพัน ขณะเดียวกันยังใช้งานง่าย ใช้งานได้นาน 3-6 เดือน ทั้งยังใช้ไฟน้อย จะใช้งานได้มีประสิทธิภาพสูงสุดภายในห้องขนาด 20 ตร.ม. เหมาะกับการใช้งานในบ้าน ห้องนอน ห้องนั่งเล่น หรือห้องทำงานได้”
สำหรับบรรยากาศภายในงานเต็มไปด้วยรอยยิ้มจากทั้งผู้ให้และผู้รับ หลังจากเสร็จสิ้นพิธีการทางมหาวิทยาลัยขอนแก่นได้มีการส่งมอบนวัตกรรมเครื่องกรองฝุ่น PM 2.5 สำหรับกลุ่มเปราะบาง พร้อมจัดเวิร์กช็อปการทำเครื่องกรองฝุ่นแบบ DIY สำหรับครัวเรือนให้แก่ตัวแทนชุมชนผู้เข้าร่วม โดยทีมผู้พัฒนาจากคณะวิศวกรรมศาสตร์ซึ่งใช้อุปกรณ์หลักคือตัวดูดอากาศและไส้กรองอากาศที่ราคาถูก ได้มาตรฐาน และผ่านการเก็บข้อมูลวิจัยและทดสอบมาแล้วพบว่าช่วยกรองฝุ่น PM 2.5 ให้ลดลงได้จริงอย่างมีนัยยะสำคัญนำมาประกอบกันอย่างง่าย ๆ เหมาะกับการประดิษฐ์เองได้ในชุมชน
นอกจากนี้ ยังมีบริการตรวจสมรรถภาพปอดโดยคณะเภสัชศาสตร์ ที่นอกจากมาตั้งบูธให้บริการแล้ว ยังแถมองค์ความรู้เกี่ยวกับมลพิษ PM 2.5 และภัยจากบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้ามาฝากน้อง ๆ นักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านหนองใหญ่และพี่น้องในชุมชนพร้อมแจกของที่ระลึกได้หิ้วกลับบ้านไปด้วย
ด้าน นางจารุณี สุตะชา ประธานชุมชนบะขาม ในฐานะตัวแทนชุมชนผู้รับมอบได้กล่าวขอบคุณมหาวิทยาลัยขอนแก่นที่จัดโครงการดี ๆ มาช่วยส่งเสริมสุขภาพชุมชน พร้อมระบุว่า แม้ปัจจุบันชุมชนเมืองจะไม่ได้รับผลกระทบจากปัญหาการเผามากนัก แต่ก็ยังได้รับมลพิษจากควันรถยนต์เป็นหลัก และต้องอยู่ร่วมกับอากาศไม่บริสุทธิ์ตั้งแต่ตื่นนอน เมื่อมีเครื่องกรองฝุ่นมาใช้งานก็จะช่วยให้ทุกคนในชุมชนได้สูดอากาศบริสุทธิ์ในบ้านได้อย่างสบายใจ และมีสุขภาพร่างกายที่ดีขึ้น พร้อมฝากถึงชาวชุมชนเองว่าการดูแลสุขภาพตัวเองก็เป็นสิ่งสำคัญและควรทำควบคู่กันไปกับการใช้เครื่องกรองฝุ่นเพื่อให้มีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน
ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการจัดกิจกรรมบริการชุมชนต่อเนื่องทุกเดือน สอดคล้องกับการเป็นมหาวิทยาลัยแห่งการอุทิศเพื่อสังคม โดยกิจกรรมครั้งต่อไปจะจัดขึ้นในวันที่ 5 กันยายน 2568 กับ โครงการมหาวิทยาลัยขอนแก่นบริการวิชาการเพื่อสร้างประโยชน์ให้สังคม ประจำปี 2568 รอติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Facebook : Khon Kaen University – มหาวิทยาลัยขอนแก่น แล้วพบกัน ณ สถานีรถไฟจังหวัดขอนแก่น
ภาพ : บริพัตร ทาสี
