SCImago Institutions Rankings (SIR) เผยแพร่ผลการจัดอันดับสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาทั่วโลก ประจำปี 2025 ผ่านเว็บไซต์ https://www.scimagoir.com/ มหาวิทยาลัยขอนแก่นประสบความสำเร็จอย่างโดดเด่น สามารถติดอันดับโลกถึง 18 สาขา จาก 19 สาขา โดยครองอันดับ 1 ของประเทศไทยในสาขาหลักคณิตศาสตร์ (Mathematics) และสาขาย่อยวิศวกรรมโยธาและโครงสร้าง (Civil and Structural Engineering) สะท้อนศักยภาพด้านวิชาการของมหาวิทยาลัยภูมิภาคที่พัฒนาก้าวไกลสู่ระดับนานาชาติ

SCImago Rankings ความสำเร็จของมหาวิทยาลัยขอนแก่นบนเวทีระดับโลก

ผศ.นพ.ธรา ธรรมโรจน์ รองอธิการบดีฝ่ายบริหาร มหาวิทยาลัยขอนแก่น Said that SCImago (SIR) ซึ่งได้รับการยอมรับจากทั่วโลกว่ามีมาตรฐานและความน่าเชื่อถือสูงแห่งหนึ่ง และการจัดอันดับในแต่ละครั้ง จะบ่งบอกถึงความก้าวหน้า และการพัฒนาในกระบวนการ “การวิจัย” องค์ความรู้ด้านต่าง ๆ มีความพิเศษ ที่แตกต่างจากระบบอื่นๆ คือ ไม่เน้นการสำรวจชื่อเสียง ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงประจักษ์จากฐานข้อมูลและการสืบค้นต่างๆ มีเกณฑ์การให้คะแนนที่ชัดเจน คือ งานวิจัย (Research) 50% นวัตกรรม (Innovation) 30% andการสร้างประโยชน์เพื่อสังคม (Societal Distribution) 20%

ในปีนี้ Khon Kaen Universityสร้างผลงานอันโดดเด่น โดยติดอันดับโลก 18 จาก 19 สาขาหลัก ได้รับการจัดอันดับเพิ่มเติมในสาขาย่อยกว่า 30 สาขา ผลการจัดอันดับในระดับประเทศ คืออันดับ 1 ของไทยในสาขาหลัก Mathematics (คณิตศาสตร์) andในสาขาย่อย Civil and Structural Engineering (วิศวกรรมโยธาและโครงสร้าง) อันดับ 2 ของไทย ได้แก่ สาขา Engineering   อันดับ 3 คือ Chemistry และ อันดับ 4-5 ของไทยอีกกว่า 10 สาขาวิชาหลัก

มหาวิทยาลัยขอนแก่นวางแผนนำข้อมูลนี้ไปประยุกต์ใช้อย่างเป็นรูปธรรม ไม่ว่าจะเป็นเกณฑ์มาตรฐานเปรียบเทียบสมรรถนะ (Benchmark) โดยเฉพาะในสาขาวิชาย่อยต่าง ๆ พัฒนายุทธศาสตร์ การวิจัยโดยกำหนดทิศทางโครงการที่มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพงานวิจัย การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ทั้งด้านการวิจัย การเรียนการสอน และการบริการวิชาการ การยกระดับมาตรฐานเพื่อให้สอดคล้องกับ เกณฑ์การจัดอันดับของสถาบันต่างๆ ในอนาคต

ความสำคัญของการจัดอันดับมหาวิทยาลัย

ผศ.นพ.ธรา เผยถึงความสำคัญของการจัดอันดับจากสถาบันต่าง ๆ รวมถึง SCImago ว่ามีบทบาทสำคัญในหลายมิติ ในการเป็นข้อมูลตัดสินใจสำหรับผู้เรียนโดยใช้อันดับเป็นเกณฑ์เลือกสถาบัน และสาขาวิชา เป็นการแสดงถึงคุณภาพการจัดการเรียนการสอน การวิจัย และการบริการวิชาการ ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการประชาสัมพันธ์มหาวิทยาลัยเพื่อสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ ร่วมกับองค์กรต่างประเทศที่ใช้อันดับประกอบการพิจารณาความร่วมมือ เป็นการเพิ่มโอกาสดึงดูดนักศึกษาต่างชาติ ผู้เรียนต่างชาติที่มักค้นหาข้อมูลอันดับเพื่อเลือกสถาบันที่โดดเด่นตรงกับความต้องการ สอดคล้องกับกลยุทธ์การพัฒนาสู่ความเป็นเลิศระดับสากลของมหาวิทยาลัย ที่ได้วางแนวทางการพัฒนาที่ชัดเจน ดังนี้
     1. การขยายหลักสูตรนานาชาติ โดยเพิ่มหลักสูตรนานาชาติให้ครอบคลุมหลากหลายสาขา เปิดช่องทางการศึกษาที่ตอบสนองความต้องการผู้เรียนนานาชาติ
     2. การส่งเสริมประสบการณ์ระดับโลกแก่นักศึกษา จัดสรรทุนการศึกษาต่างประเทศจำนวนมาก มหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นผู้นำด้านการสนับสนุนทุนต่างประเทศ อีกทั้งความเป็นเลิศด้านสหกิจศึกษา มข.ได้รับการยอมรับว่าส่งนักศึกษาไปสร้างเสริมประสบการณ์ที่ต่างประเทศมากที่สุดในประเทศไทย โดยนักศึกษาต้องมีโครงงานที่ชัดเจนก่อนการฝึกสหกิจศึกษา รวมถึงระบบติดตามและประเมินผล มีฝ่ายพัฒนานักศึกษาทำหน้าที่ติดตามความคืบหน้าและประเมินผลอย่างเป็นระบบ
     3. การยกระดับงานวิจัยและนวัตกรรม มหาวิทยาลัย มีนโยบายเน้นคุณภาพมากกว่าปริมาณ เพื่อมุ่งสู่งานวิจัยคุณภาพสูง สนับสนุนการตีพิมพ์ในวารสารคุณภาพสูง และให้ทุนเฉพาะผลงานที่ตีพิมพ์ในวารสาร Q1 และ Q2 มุ่งเน้นผลงานที่มี Impact สูง ให้การสนับสนุนงานวิจัยที่มีผลกระทบชัดเจน ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการจัดอันดับ

กลยุทธ์สู่ความสำเร็จ: การยกระดับอันดับ SCImago ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ผศ.นพ.ธรา เผยถึงกุญแจแห่งความสำเร็จว่า มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้ให้ความสำคัญกับการยกระดับ อันดับโลกอย่างจริงจัง โดยปีนี้การจัดอันดับมีการพัฒนาอย่างเห็นได้ชัด กว่า 90% ของสาขาวิชา มีการปรับอันดับที่ดีขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากกลยุทธ์หลายประการ ทั้งการเพิ่มผลงานวิจัยอย่างมีคุณภาพ มุ่งเน้นการพัฒนาศักยภาพนักวิจัย เพิ่มแหล่งทุนทั้งจากภายในและการแสวงหาทุนภายนอกเพิ่มเติม สร้างความร่วมมือ โดยเชื่อมโยงกับมหาวิทยาลัยอื่นๆ ในการทำวิจัยและบริการวิชาการ ที่สำคัญมหาวิทยาลัยขอนแก่นมีจุดจุดแข็งที่โดดเด่น คือ มีฐานทรัพยากรบุคคลที่แข็งแกร่ง มีนักวิจัยศักยภาพสูง เรามีนักวิจัยที่มีคุณภาพและความเชี่ยวชาญจำนวนมาก และยังมีสาขาที่โดดเด่น ทั้งด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์พื้นฐาน วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และวิทยาศาสตร์สุขภาพ ความโดดเด่นนี้เป็นรากฐานสำคัญ ที่ทำให้มหาวิทยาลัยสามารถสร้างผลงานวิจัยที่มีคุณภาพและได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ

ความท้าทายและทิศทางการพัฒนา

ผศ.นพ.ธรา ยังชี้ให้เห็นถึงประเด็นที่ต้องพัฒนาต่อไป ทั้งด้านเครือข่ายความร่วมมือระหว่างประเทศ ด้วยข้อจำกัดทางภูมิศาสตร์ที่ตั้งอยู่ห่างจากส่วนกลาง มหาวิทยาลัยจำเป็นต้องใช้กลยุทธ์เชิงรุกมากขึ้นในการสร้างเครือข่ายนานาชาติ พร้อมทั้งการเพิ่มความสำคัญและให้น้ำหนักกับการสร้างเครือข่ายมากกว่าที่ผ่านมาเพื่อเพิ่มโอกาสในการสร้างผลงานที่มีผลกระทบสูง

กลยุทธ์การยกระดับงานวิจัยและนวัตกรรมสู่มาตรฐานโลกของมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ผศ.นพ.ธรา กล่าวถึงประเด็นเกี่ยวกับการสนับสนุนที่ชัดเจนเพื่อยกระดับคุณภาพงานวิจัย ทั้งการจัดสรรงบประมาณวิจัยในสัดส่วนที่สูงเมื่อเทียบกับมหาวิทยาลัยอื่นๆ ในประเทศไทย การสนับสนุนการทำวิจัยภายนอกโดยจัดสรรงบประมาณเพื่อส่งเสริมการทำวิจัยร่วมกับหน่วยงานภายนอก การสร้างเครือข่ายวิจัย โดยสนับสนุนการศึกษาดูงานต่างประเทศทั้งสำหรับบุคลากรและนักศึกษา รวมถึงนโยบายแลกเปลี่ยนนักศึกษานานาชาติ ทั้งการส่งนักศึกษาไปศึกษาต่างประเทศและการรับนักศึกษาต่างชาติ

สุดท้ายคือการยกระดับความร่วมมือสู่ความเป็นรูปธรรม ที่ผ่านมหาวิทยาลัยขอนแก่นมีการทำ MOU กับหลายหน่วยงาน แต่เราได้กำหนดแนวทางใหม่เพื่อให้ความร่วมมือเกิดประโยชน์อย่างแท้จริง โดยกำหนดว่าข้อตกลงความร่วมมือต้องมีองค์ประกอบสำคัญ ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตรร่วมต้องมีการจัดทำหลักสูตรการเรียน การสอนร่วมกัน การแลกเปลี่ยนนักศึกษาอย่างต่อเนื่องโดยมีการดำเนินการแลกเปลี่ยน อย่างเป็นรูปธรรม ส่วนงานวิจัยร่วมต้องมีโครงการวิจัยที่ทำร่วมกันอย่างชัดเจน และการบริการ วิชาการร่วมต้องมีการให้บริการในพื้นที่ร่วมกัน แทนการทำข้อตกลงที่ไม่มีความคืบหน้า เพื่อยกระดับคุณภาพงานวิจัย นวัตกรรม และการเรียนการสอน สู่มาตรฐานระดับโลก สร้างภาพลักษณ์ที่ดีและความน่าเชื่อถือ ในระยะยาว

ผศ.นพ.ธรา กล่าวย้ำว่า ความสำเร็จของ มข. ใน SCImago Rankings ไม่เพียงสะท้อนคุณภาพทางวิชาการ แต่ยังเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนามหาวิทยาลัยอย่างยั่งยืน ผ่านการสร้างบัณฑิตคุณภาพระดับสากล และเครือข่ายความร่วมมือทั่วโลก มข. จะนำผลการจัดอันดับนี้ไปพัฒนาต่อยอด ทั้งในด้านการเป็นเกณฑ์มาตรฐานเปรียบเทียบสมรรถนะ การพัฒนายุทธศาสตร์วิจัย การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ และการยกระดับมาตรฐานให้สอดคล้องกับเกณฑ์จัดอันดับในอนาคต

 

ข้อมูลการจัดอันดับ
https://www.scimagoir.com/rankings.php?country=THA&sector=Higher+educ.#google_vignette
https://www.scimagoir.com/

ข่าว ภาพ : เบญจมาภรณ์ มามุข / ณัฐวุฒิ จารุวงศ์ / กองสื่อสารองค์กร