เมื่อวันที่ 4-5 ตุลาคม 2568 โครงการวิจัยการพัฒนากลไกขับเคลื่อนนวัตกรรมทางสังคมสู่ความยั่งยืนสำหรับโรงเรียนในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จัดกิจกรรมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการบ่มเพาะยุวนวัตกรทางสังคม (Young Social Innovator) ประจำปี 2568 โดยโครงการได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (Fundamental Fund) ปีงบประมาณ 2568 มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถของนักเรียนในการสร้างนวัตกรรมทางสังคมที่แก้ไขปัญหาเชิงพื้นที่ได้จริง จัดขึ้นเป็นระยะเวลา 2 วัน 1 คืน โดยมี รศ.ดร.พรสวรรค์ วงค์ตาธรรม รองคณบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นประธานเปิดกิจกรรม พร้อมด้วยนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 96 คน ครูที่ปรึกษา 31 คน และผู้ทรงคุณวุฒิ 10 ท่าน ร่วมงาน
รศ.ดร.พรสวรรค์ วงค์ตาธรรม รองคณบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า “การพัฒนานวัตกรรมที่เชื่อมโยงสู่การพัฒนาชุมชน สังคม ท้องถิ่น ประเทศชาติ และโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนั้น กลุ่มเด็กและเยาวชนเป็นบุคคลสำคัญในการออกแบบสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อสร้างสังคมที่ดี”
รศ.ดร.จตุภูมิ เขตจัตุรัส อาจารย์ประจำคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผู้รับผิดชอบโครงการ กล่าวว่า “นวัตกรรมทางสังคมเป็นเครื่องมือสำคัญในการแก้ไขปัญหาพื้นที่โดยมีเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG) เป็นโจทย์หลัก กลุ่มเป้าหมายของโครงการได้ร่วมกันค้นหาปัญหา ทำความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงเหตุและผล ระดมความคิดเพื่อออกแบบและพัฒนาต้นแบบที่ตอบสนองความต้องการ แก้ไขปัญหาได้อย่างแท้จริงและสร้างคุณค่าเชิงบวกให้สังคม”
ภายในงานมี รศ.ดร.สุธีระ ประเสริฐสรรพ์ ที่ปรึกษาโครงการและวิทยากรหลักจาก “เพาะพันธ์ปัญญาอะเคเดมี” ให้ความรู้เชิงลึกอย่างละเอียดครบถ้วนในหัวข้อสำคัญ อาทิ กฎแห่งเหตุและผลเพื่อเข้าใจการสร้างเหตุเพื่อพัฒนาผล กฎธรรมชาติและกฎมนุษย์เพื่อให้การสร้างเหตุไม่ละเมิดกฎธรรมชาติ กระบวนการแก้ปัญหาด้วยความคิดเชิงเหตุผล หลักการสร้างเครือข่ายพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำ การเข้าใจบริบทเศรษฐกิจชุมชน นวัตกรรม Bio Circular Economy เชิงพื้นที่และเชิงระบบ การทบทวน STEM Concept ที่ครูรู้จัก ปัญหาพื้นฐานการสอนสร้างนวัตกรรม STEM Concept สะเต็มในมุมมองวิศวกร นวัตกรรม STEM-SDG นวัตกรรม STEM-BCG และการประเมิน STEM-BCG for SDG ชุดความรู้ดังกล่าวเป็นฐานคิดสำคัญให้นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการนำไปพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมทางสังคมต่อไป
กิจกรรมยังมีการจัดนิทรรศการแสดงผลงานนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ทางการเกษตรโดย อาจารย์ไชยเดช แก้วสง่า จากโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น ฝ่ายมัธยม (มอดินแดง) พร้อมการสร้างแรงบันดาลใจจากนวัตกรรุ่นเยาว์ นายคุณากร ตั้งตระกูล นักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ สาขาวิศวกรรมระบบอัตโนมัติหุ่นยนต์ฯ ที่มาแชร์ประสบการณ์การพัฒนานวัตกรรมที่ชนะเลิศทั้งในและต่างประเทศ และ ผอ.เจริญ ราคาแก้ว ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหลุบคา สพป.ชัยภูมิ เขต 2 มาร่วมสร้างแรงบันดาลใจด้านภาวะผู้นำเด็กและเยาวชน
นักเรียนนำเสนอแนวคิดนวัตกรรมทางสังคมหลากหลายสาขา เช่น ขอนสวรรค์ขยายราก (เปลี่ยนหมู่บ้านให้เป็นโรงเรียน) สร้างขี้ให้มีค่า ผงปลาโรยข้าว Streets’ Awareness For Everyone (SAFE) การพัฒนาไบโอพลาสติกจากใบอ้อย ใบไม้ไฟฟ้าดักฝุ่น PM2.5 หุ่นยนต์เพื่อนชาวนา และรถพรวนดินอัตโนมัติ โดยได้รับคำแนะนำจากผู้ทรงคุณวุฒิผ่านกิจกรรม Gallery Walk เพื่อนำไปพัฒนาต่อยอดในระยะต่อไป โครงการนี้เป็นความร่วมมือของนักวิจัยจากหลายสถาบัน ทั้งมหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยบูรพา ศึกษาธิการจังหวัดขอนแก่น และสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาขอนแก่นและชัยภูมิ เป็นภาคีเครือข่ายพัฒนากลไกขับเคลื่อนนวัตกรรมทางสังคมสู่ความยั่งยืน สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อเยาวชนที่จะเป็นพลังขับเคลื่อนสังคมอย่างยั่งยืนต่อไป
