มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดย รองศาสตราจารย์ ดร.ศุภสิทธิ์ คนใหญ่ อาจารย์ประจำคณะวิศวกรรมศาสตร์ ในฐานะหัวหน้าโครงการวิจัยและพัฒนา ตอกย้ำบทบาทมหาวิทยาลัยแห่งการวิจัยและอุทิศเพื่อสังคม จับมือ สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย (สอน.) โดยศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายภาคที่ 2 จังหวัดกำแพงเพชร เปิดตัวนวัตกรรม “เครื่องพ่นอัตโนมัติพ่วงท้ายแทรกเตอร์” เครื่องมือการเกษตรอัจฉริยะที่ออกแบบมาเพื่อปฏิวัติการทำไร่อ้อยและพืชไร่ของไทยสู่เกษตรกรรมแบบแม่นยำ (Precision Agriculture) สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น
นวัตกรรมนี้คือผลลัพธ์ของความร่วมมือที่มุ่งแก้ปัญหาให้เกษตรกรอย่างตรงจุด ทั้งปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ต้นทุนการผลิตที่สูง และความเสี่ยงจากการสัมผัสสารเคมี โดยการนำองค์ความรู้และงานวิจัยจากรั้วมหาวิทยาลัยมาสร้างเป็นเครื่องมือที่จับต้องได้และเข้าถึงง่าย
คุณสมบัติเด่นของ “เครื่องพ่นอัตโนมัติพ่วงท้ายแทรกเตอร์”
นวัตกรรมนี้ถูกออกแบบมาเพื่อการใช้งานจริงในไร่ของเกษตรกรไทย โดยมีจุดเด่นที่ตอบโจทย์รอบด้าน:
- ความยืดหยุ่นและครอบคลุม: แขนพ่นกางได้กว้างถึง 180 องศา และปรับระดับความสูงได้ตามการเจริญเติบโตของพืช ทำให้ใช้ได้กับทั้งอ้อยและพืชชนิดอื่น
- ปลอดภัยและควบคุมง่าย: ควบคุมการทำงานทั้งหมดจากที่นั่งคนขับ ทั้งการกางแขนและการฉีดพ่น ลดการสัมผัสสารเคมีโดยตรง เพิ่มความปลอดภัยและลดความเมื่อยล้า
- แม่นยำและอิสระ: ชุดควบคุมการทำงานของแขนพ่นซ้าย-ขวาสามารถทำงานแยกจากกันได้ ปรับองศาและระยะหัวฉีดได้อย่างอิสระ เหมาะกับสภาพพื้นที่ที่หลากหลาย
- ออกแบบเพื่อเกษตรกรไทย: สามารถติดตั้งพ่วงท้ายกับรถแทรกเตอร์ขนาดเล็ก (25-30 แรงม้า) ที่เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมใช้ ทำให้ไม่ต้องลงทุนซื้อรถแทรกเตอร์ใหม่
สมรรถนะที่พิสูจน์แล้ว:
- ถังบรรจุ: 200 ลิตร (ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 5 ไร่ต่อการเติม 1 ครั้ง)
- ระบบขับเคลื่อน: PTO 540 rpm
- หัวฉีด: 2 ขนาด (1.0 และ 1.2 มม.) เพื่อการใช้งานที่หลากหลาย
- ประสิทธิภาพ: ทำงานได้ดีที่ความเร็ว 5-10 กม./ชม. ด้วยอัตราสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงเพียง 6.5 ลิตร/ชั่วโมง
พร้อมให้เกษตรกรไทยได้สัมผัสและต่อยอด
เครื่องพ่นอัตโนมัติพ่วงท้ายแทรกเตอร์ต้นแบบ ได้ถูกส่งมอบไปยังศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายทั้ง 4 ภาคทั่วประเทศ (กาญจนบุรี, กำแพงเพชร, ชลบุรี, และอุดรธานี) เพื่อเปิดโอกาสให้เกษตรกรและผู้ที่สนใจสามารถเข้าศึกษาดูงาน ทดลองใช้งาน และนำแนวคิดไปพัฒนาต่อยอดสู่การทำเกษตรอัจฉริยะในพื้นที่ของตนเองได้อย่างเป็นรูปธรรม ความสำเร็จในครั้งนี้ไม่เพียงแต่เป็นการยกระดับอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายของไทย แต่ยังเป็นการยืนยันถึงพันธกิจของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ในการเป็นสถาบันอุดมศึกษาที่สร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจของประเทศอย่างยั่งยืน
จากงานวิจัยสู่ไร่เกษตรกร: นวัตกรรมที่ตอบโจทย์และเชื่อมโยงสู่เป้าหมาย SDGs
โครงการนี้สะท้อนความมุ่งมั่นของมหาวิทยาลัยขอนแก่นในการขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเป้าหมายหลัก ดังนี้:
- SDG 8: งานที่มีคุณค่าและการเติบโตทางเศรษฐกิจ (Decent Work and Economic Growth): เครื่องพ่นอัตโนมัติช่วยลดต้นทุนค่าแรงงานและเวลาทำงานได้อย่างมีนัยสำคัญ เพิ่มความสามารถในการแข่งขันให้แก่อุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลทรายไทย ทั้งยังส่งเสริมการทำงานในภาคเกษตรให้มีความปลอดภัยสูงขึ้น ลดความเสี่ยงต่อสุขภาพ
- SDG 9: อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน (Industry, Innovation, and Infrastructure): เป็นการนำองค์ความรู้และนวัตกรรมจากสถาบันการศึกษามาต่อยอดเชิงพาณิชย์ สร้างต้นแบบเทคโนโลยีการเกษตรที่เกษตรกรเข้าถึงได้ง่าย เพื่อยกระดับโครงสร้างพื้นฐานด้านการเกษตรของประเทศ
- SDG 12: แผนการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible Consumption and Production): ระบบการพ่นแบบแม่นยำช่วยลดการใช้ปุ๋ยและสารเคมีเกินความจำเป็น ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และส่งเสริมรูปแบบการทำเกษตรที่ยั่งยืน
